Een pergola maken met palen van kastanjehout

Een van de dingen die aan onze tuin nog misten was hoogte. Tot nu toe hadden we vooral lage planten en struiken neergezet, maar door het toevoegen van hoge elementen voelt je tuin ruimer aan. Nu kun je natuurlijk jaren wachten totdat de boompjes wat gegroeid zijn, maar ook leuk is het om een kastanjehouten pergola te bouwen. En dat is helemaal niet zo moeilijk. In dit artikel laat ik je zien hoe we dat zelf gedaan hebben.

Een pergola kun je van verschillende materialen maken. Wat je vaak ziet is geïmpregneerd tuinhout, lariks of douglas. Dit soort pergola’s passen door de rechte vierkante palen goed in een wat strakkere inrichting van een tuin. Het nadeel van deze houtsoorten is dat je ze beter niet onbehandeld in de grond plaatst, waarbij je dus met betonpoeren of ijzeren paalhouders moet gaan werken, of ze moet insmeren met teer. Heb je daar geen zin in, dan is er een mooi alternatief: kastanje.

Romantische sfeer

Wij hebben voor onze pergola voor kastanjehout gekozen. Deze ronde palen passen goed in een wat romantischer tuin. Ze zijn nooit helemaal kaarsrecht en zien er door hun onbehandelde uiterlijk stoer uit. Bovenal is kastanje hardhout dat zo de grond in kan, omdat het van nature goed bestand is tegen rotten. Voor een standaard pergola zouden we aanraden om palen van 8 tot maximaal 14 centimeter doorsnede te gebruiken. Kies je dikker dan dat, dan oogt het allemaal net weer wat te massief.

Stappenplan voor een pergola

1. De eerste stap in het maken van onze kastanjehouten pergola was het bepalen van de grootte en de benodigde palen. We wilden graag een visuele afscheiding tussen ons terras en het andere deel van de tuin. We kozen voor een driehoekspergola: aan twee zijdes van het terras. Als we aan alle vier de kanten een pergola hadden geplaatst dan had er een paal precies in de looproute gemoeten. Ons terras meet ongeveer 2,40 meter bij 3,60 meter, daarom kozen we voor een zijde van 2,50 en een van 4 meter. De hoogte wilden we op 2 meter houden, zodat je er normaal gesproken nog prima onderdoor kunt lopen. Voor de constructie is het belangrijk dat de palen diep genoeg de grond in gaan, als vuistregel kun je ongeveer 1/3e aanhouden. Voor de drie staanders hadden we dus palen van 3 meter nodig. Qua dikte kozen we voor palen van 10-12 centimeter. De drie staanders gepunt, de twee dwarsbalken ongepunt.
2. Een week of 8 na onze bestelling werden de palen geleverd. We legden de palen neer op de plek waar ze moesten komen en gingen vervolgens afmeten waar de gaten voor de verbindingen moesten komen. Je kunt de kastanjehouten palen op diverse manieren aan elkaar verbinden. De eenvoudigste en snelste manier is door gebruik te maken van moeren en draadeinden, dat laatste zijn lange ronde ijzeren staven met schroefdraad. Wij kozen voor een draadeind met een diameter van 10mm (M10) en bijbehorende moeren. Voor de stevigheid kun je eventueel borgmoeren gebruiken, maar normale moeren met sluitringen volstaan ook.
3. Vervolgens was het tijd om de gaten voor de draadeinden te boren. Voor de langste zijde deden we dat op 20 centimeter van de bovenkant, voor de korte zijden telden we daar de breedte van de dwarsbalk plus de helft bij op, ongeveer op 36 centimeter dus. Het boren deed ik met een extra lange houtboor van eveneens 10mm. Zorg dat je ze zo recht mogelijk boort, dwars door de palen heen.
4. De volgende stap is om gaten in de grond te boren. Gebruik hiervoor een grondboor van ongeveer de diameter van de palen. Omdat de diameter bij kastanjehout nogal kan verschillen is het handig om twee maten grondboor in huis te hebben, wij hadden er een van 8 en een van 12 centimeter. Meet steeds met de rolmaat af hoe diep je boort, ga tot ongeveer 90-95 centimeter. De rest komt er door het gewicht van de palen en het gebruik van een paalhamer vanzelf wel bij.

5. Zet nu de palen een voor een in de gaten en stamp ze aan met een grote houten paalhamer. Als je dat niet hebt kun je eventueel een gewone hamer gebruiken, zet dan wel iets van stevig ijzer bovenop de paal om de bovenkant niet te beschadigen. Sommigen gebruiken hier bijvoorbeeld een groot metalen groente- of soepblik voor.
6. Meet nu de draadeinden af en zaag ze met een stevige ijzerzaag door. Eventueel kun je hier ook een decoupeerzaag met ijzerzaag voor gebruiken. Ik telde voor de lengte ongeveer 10 centimeter op bij de diameters van de twee palen waar het draadeind doorheen moest.
7. De laatste stap is het verbinden van de palen door middel van de draadeinden en de moeren. Een klusje dat je het beste met z’n tweeën kunt doen, omdat het anders lastig is om de palen precies recht voor elkaar te houden en de draadeinden erdoorheen te duwen.

Voilà, je pergola staat! Nu kun je verder gaan met de versiering, zoals bijvoorbeeld een lichtsnoer, schommel voor de kleine, een schaduwdoek, en natuurlijk klimplanten. Bij ons groeien er twee druivenplanten tegenaan die ik zelf uit pit heb opgekweekt. Het zal nog een paar jaar duren, maar ooit raakt onze pergola dus hopelijk dichtbegroeid met mooie druivenranken.